Sau lễ tang từ 1 – 3 ngày, gia đình thường có tục “mở cửa mả” cho người mất. Vậy mở cửa mả là gì? Ý nghĩa của nghi thức này như thế nào? Hãy cùng Hoa Viên Nirvana tìm hiểu qua bài viết này nhé!
Giới thiệu về tục mở cửa mả tại Việt Nam
Ban đầu, Việt Nam không hề có tục mở cửa mả mà chỉ bắt đầu hình thành từ khi phương Bắc đô hộ nước ta. Dù hiện tại, nhiều vùng miền không còn giữ phong tục này nhưng với những người dân Nam bộ, đây là một nghi thức vô cùng quan trọng và không thể thiếu khi có người mất trong gia đình.
Mở cửa mả còn được gọi là ngày lễ khai mộ, được tổ chức sau khi an táng, chôn cất người mất từ 1 – 3 ngày, thường là 3 ngày. Theo quan niệm, hồn phách của người mất sau khi mai táng 3 ngày sẽ tụ lại. Nếu không có tục mở cửa mả, họ sẽ không biết mình đã chết và không tỉnh lại được, linh hồn sẽ mãi bị chôn vùi ở vùng đất tối tăm, không biết đường về nhà hay đầu thai mà phải chịu nhiều cửa ải đau khổ.
Lễ tục mở cửa mả này thể hiện giá trị tinh thần cao trong gia đình, đại diện cho sự yêu thương, đoàn kết của người thân và người đã mất, hy vọng họ sớm được siêu thoát, đầu thai kiếp mới và có một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Ý nghĩa của nghi thức mở cửa mả
Có thể thấy, nghi thức mở cửa mả vô cùng quan trọng với người mất và gia đình người đã khuất. Nghi thức này sẽ quyết định một linh hồn được siêu thoát hay không, hay phải chịu cảnh đau khổ, suốt ngày quấn quanh mộ phần của mình mà không thể tiến vào cửa luân hồi, đầu thai vào một kiếp sống mới.
Trong ngày mở cửa mả, có hai thứ vô cùng quan trọng, đó là thang và gà. Khi nghe tiếng gà kêu, linh hồn người mất sẽ tỉnh dậy mà leo thang rời khỏi mộ. Nếu không có tiếng gà, họ sẽ bị u mê, không thể nhận biết được mình đang ở đâu. Còn nếu không có thang thì linh hồn không thể leo từ dưới mộ lên được.
Những vật dụng cần chuẩn bị trong ngày mở cửa mả
Với nghi thức mở cửa mả, gia chủ cần chuẩn bị những vật dụng sau:
- 01 con gà.
- 03 ống trúc.
- 01 cái thang.
- 01 cây lao hoặc cây mía,…
Theo quan niệm, 3 ống trúc sẽ tượng trưng cho Tam Giang, tức các mối liên hệ giữa người với người theo quan niệm của Nho giáo ngày xưa. Ống trúc có chiều dài khoảng 40cm, một đầu được vót nhọn để cắm xuống đất, đầu còn lại đựng lần lượt nước, muối và gạo. Phía trên miệng ống được bọc lại bằng bao nilon và dây thun.
>>Tham khảo:
- Những mẫu mộ đá công giáo đẹp 2023 – Hoa Viên Nirvana
- Tìm hiểu về kích thước mộ đá: Tiêu chuẩn và quy định hiện nay
Nghi thức thực hiện tục mở cửa mả
1. Chuẩn bị vật cúng
Dù mở cửa mả là một trong những nghi thức đơn giản trong đám tang nhưng vẫn bắt buộc phải có các bước chuẩn bị, vật cúng, thời gian mở cửa mả phù hợp. Theo đó, gia đình cần chuẩn bị đầy đủ vật cúng như sau:
- 1 cái thang (nam 7 bậc, nữ 9 bậc).
- 1 cây mía lau còn ngọn để cột chân gà.
- 1 ít tiền vàng mã.
- 2 đĩa trái cây và 2 bình bông, nhang đèn.
- 6 chén chè, 1 bộ tam sơn, 2 đĩa xôi.
- 7 chung nước, 1 chai rượu và 1 ấm trà.
- 4 đèn cầy.
- 1 cây thang 3 nấc bằng cọng chuối.
- 1 gói 5 loại đậu.
- 3 ống trúc.
- 5 thẻ tre sơn vôi trắng có vẽ bùa, dùng để cắm ở 4 góc mả.
2. Đọc bài cúng mở cửa mả
Khi đã chuẩn bị đầy đủ nghi thức, bạn hãy thắp nhang và bắt đầu khấn vái những vị tôn thần, mong họ dẫn dắt linh hồn người đã mất về nghe kinh và chứng minh cho nghi thức mở cửa mả. Bên cạnh đó, các sư thầy sẽ tụng kinh và làm phép sái tịnh, đọc bài văn khấn mở cửa mả.
Lưu ý, dù là lễ tục đơn giản nhưng về tính chất, mở cửa mả vô cùng quan trọng. Do đó, gia đình cần xem xét các yếu tố phong thủy để tránh xảy ra những điều không may. Tốt nhất, gia chủ nên hỏi các sư thầy cúng bái về giờ giấc phù hợp với mệnh và tuổi của người mất để tránh phạm phải giờ kỵ. Và khi đã định giờ thì cần tiến hành đúng giờ đã định, không được chậm trễ sẽ lỡ mất giờ tốt để thực hiện nghi thức.
Ở một số nơi, tục mở cửa mả đã được tiến hành gọn gàng với những vật cúng đơn giản, không cầu kỳ. Nếu gia đình ở phố thị, không có gà sẵn thì có thể thay thế bằng những âm thanh tiếng gà kêu để đánh thức linh hồn của người mất.
Trên đây là một số thông tin về mở cửa mả và những lễ vật cần thiết để thực hiện phong tục này. Có thể thấy, dù chỉ là một nghi thức đơn giản nhưng vẫn cần được chuẩn bị đầy đủ để linh hồn người mất sớm được siêu thoát.
>>>Tham khảo:
