Bốc mộ là một phong tục đã tồn tại từ lâu và được xem như cách thể hiện sự hiếu nghĩa, trọn đạo hiếu của người còn sống đến người mất. Song, dù là phong tục nhưng không phải ai cũng biết cách bốc mộ đúng nghi thức. Vậy, khi bốc mộ cần chuẩn bị những gì và cần kiêng kỵ gì? Hãy cùng tìm hiểu về phong tục bốc mộ qua bài viết này nhé!
Ý nghĩa của việc bốc mộ
Việc bốc mộ (hay còn được gọi là cải táng, sang cát) là cách mà người ta thể hiện sự quan tâm, biết ơn đến người thân đã mất. Hoạt động này được xem như cách để giúp người đã khuất an tâm ra đi thanh thản hơn.
Thông thường, việc bốc mộ không được thực hiện ngay mà phải sau thời gian 3 năm kể từ khi người thân mất. Và để hoạt động này diễn ra, con cháu cần lựa chọn ngày lành tháng tốt, sau đó tiến hành làm lễ tế bái rồi tập hợp đông đủ con cháu trong nhà mới tiến hành cải táng.
Bốc mộ cần chuẩn bị những gì?
Trước khi bốc mộ, gia đình cần phải xem ngày và chọn ngày lành tháng tốt, hợp với tuổi và mệnh của người đã khuất (một số gia đình sẽ chọn ngày dựa vào tuổi của trưởng nam bởi họ quan niệm, con trai trưởng sẽ gánh mọi điều may rủi của dòng tộc). Tốt nhất, gia đình nên bốc mộ vào mùa thu bởi đây là thời điểm có thời tiết thuận lợi, đồng thời nên bốc mộ vào ban đêm hoặc rạng sáng để xương cốt không bị đen do gặp phải ánh nắng Mặt trời.
Vậy, khi bốc mộ cần chuẩn bị những gì?
Khi bốc mộ cần chuẩn bị những gì?
Quách
Quách chính là quan tài chứa thi hài của người đã khuất sau khi bốc mộ. Thông thường, người ta sẽ chọn quách được làm bằng chất liệu gỗ bởi nó có thể chịu được môi trường ẩm ướt trong thời gian dài mà không bị mối mọt. Ngoài ra, người ta có thể sử dụng các chất liệu khác như sứ, xi măng, sành, đá,… thay cho chất liệu gỗ.
Tiểu
Đây là chiếc hộp được làm bằng chất liệu gỗ, sứ, sành,… dùng để chứa trực tiếp xương của người đã mất (khá giống với hũ cốt). Sau khi bốc xương cốt người mất, con cháu sẽ đặt vào vào tiểu rồi mới đặt vào trong quách.
Giấy tráng kim
Đây là loại giấy có màu vàng, dùng để bốc bát hương, sau đó cho vào tiểu trong quá trình bốc mộ. Lớp giấy này được xem như màng bọc bao quanh hài cốt của người mất, có khả năng phân hủy và để lại phần kim loại cùng với hài cốt của người được bốc mộ.
Ngoài quách, tiểu và giấy tráng kim, gia đình cũng cần chuẩn bị thêm các vật dụng như thất bảo, hoa cúc khô, vải áo bọc cốt, đồng trinh, tiền cổ, đá thạch anh ngũ sắc, ngũ vị hương (dùng để rửa xương cốt), quế thơm đun nước (để lau chùi tiểu, quách), nêm gỗ,…
Thời gian bốc mộ
Người xưa quan niệm rằng, người thân cần phải bốc mộ người đã khuất sau 3 năm kể từ khi hạ huyệt. Song, có những trường hợp sau 3 năm hài cốt vẫn chưa phân hủy hết nên con cháu có thể chờ đợi khoảng 5 – 7 năm mới tiến hành bốc mộ.
Cách chọn đất bốc mộ
Con cháu người mất nên chọn vị trí để đặt mộ người đã khuất sau khi bốc mộ là những nơi chưa bị đào xới, nền đất vẫn còn vững và chắc. Tuyệt đối không nên chọn những nơi có đất tơi xốp bởi theo phong thủy, vị trí này không tốt cho người đã mất.
Nghi thức trước khi bốc mộ
Bốc mộ là hoạt động di dời xương cốt người đã khuất từ vị trí này sang vị trí khác nên trước khi thực hiện, đội ngũ bốc mộ và gia đình, con cháu người mất cũng cần phải tổ chức nghi thức, thủ tục.
Các lễ vật cần chuẩn bị khi cúng bốc mộ
Trước khi bốc mộ, con cháu, gia đình người mất cần chuẩn bị các lễ vật sau để dâng lên Trời Đất và người thân:
- Củi:
- Rượu: 2 lít.
- Nước sạch: 50 lít.
- Nước vang: 50 lít.
- Chậu to mới: 3 chậu.
- Bàn chải đánh răng mới: 1 cái.
- Bàn chải to mới: 2 cái.
- Khăn mặt mới: 10 cái.
- Tráng kim: 20 tờ.
- Vải điều: 1 vuông.
Văn khấn khi bốc mộ
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương.
Con lạy Đức Đương cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương.
Con kính lạy ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Con kính lạy chư gia tiên Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ tỷ.
Hôm nay là ngày … .tháng … năm …, tại tỉnh … huyện … xã … thôn …
Hiển khảo (hoặc tỷ) … mộ tiền.
Than rằng: Thương xót cha (hay mẹ) xưa, vắng xa trần thế.
Thác về, sống gửi, đất ba thước phải vùi chôn.
Phách lạc hồn bay, hình trăm năm khó gìn để.
Lúc trước việc nhà bối rối, đặt để còn chưa hợp hướng phương.
Tới nay, tìm đất tốt lành, sửa sang lại, cầu an hình thể.
Rày thân: Phần mộ dời xong, lễ Ngũ kính tế.
Hồn thiêng xin hưởng, nguyện cầu vĩnh viễn âm phần.
Phúc để di lưu, phù hộ vững bền miêu duệ.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Theo phong tục tập quán trước và sau khi dời mộ phải khấn trình với Long mạch, Sơn thần và Thổ thần nơi cũ và nơi mới. Dưới đây, là văn khấn Long Mạch, Sơn thần và Thổ thần.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương.
Con kính lạy Đức Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy các ngài Long Mạch, Sơn Thần, Thổ địa, Thần linh cai quản trong xứ này.
Hôm nay là ngày … tháng … năm …
Tín chủ (chúng) con là: …
Ngụ tại …
Nhân hôm nay ngày Cải Cát (dời mộ, sửa mộ) của … mộ phần tại …
Chúng con cùng toàn thể gia quyến tuân theo nghi lễ sắm sửa hương hoa lễ vật dâng lên án toạ Tôn thần cùng chư vị uy linh, kính cẩn tấu trình.
Kính cáo Sơn Thần, Thổ Thần, Long Mạch và các vị Thần linh, cúi xin chứng minh, phù hộ cho toàn gia chúng con an ninh khang thái, vạn sự tốt lành.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Lễ tạ mộ
Sau khi hoàn tất nghi thức, thủ tục xin bốc mộ, gia đình người mất sẽ làm lễ tạ mộ để bày tỏ lòng thành đến người đã khuất cũng như xin thần linh phù hộ mộ phần. Lễ này sẽ bao gồm 4 phần: kính lạy quan tầng thổ địa, thần linh; tiết chủ, lý do tạ mộ; cầu; tạ mộ.
Những điều cần kiêng kỵ khi đi bốc mộ
Bốc mộ là một phong tục tâm linh nên khi tham gia bốc mộ, gia đình cần chú ý những điều sau:
- Không để người mang bệnh, trẻ em, phụ nữ mang thai, người có tuổi xung khắc với người mất đi bốc mộ.
- Không phá long mạch và chọn vị trí cải táng thích hợp.
- Không nên bốc mộ vào ban ngày.
- Nếu thấy có rắn vàng khi đào đất thì đó là long xà khí vật.
- Nếu thấy dây tơ hồng quấn quýt khi mở nắp quan tài thì đó là đất kết.
- Hơi đất nên ấm áp và khô ráo.
- Không được bốc mộ khi thi hài người mất chưa phân hủy hết.
- Chuẩn bị kỹ lưỡng và đầy đủ các vật dụng cần thiết khi bốc mộ.
- Sắp xếp xương cốt người mất cẩn thận, không để lộn xộn.
Như vậy, nội dung trên đã giúp chúng ta biết bốc mộ nên chuẩn bị những gì và cần thực hiện thủ tục như thế nào trước khi bốc mộ. Song song đó, chúng ta cũng không nên bỏ qua các điều kiêng kỵ khi bốc mộ để tránh phạm phải những điều không tốt trong tâm linh nhé!
Tham khảo:
